Ontdek de parameters van stijl en schoonheid met Umberto Felci.
Nou, dat is een prachtige boot!
Hoe vaak kijken we tijdens het zeilen of gewoon tijdens een wandeling langs de kade niet naar die parameters die onze hersenen dan onvermijdelijk catalogiseren als behorend tot het domein van schoonheid of lelijkheid? Voor een zeiler is het bekijken van boten veel meer dan een tijdverdrijf, het is een echte dwangmatige gewoonte.
Veel moeilijker is het echter om te begrijpen waarom een boot als mooi wordt ervaren. Op het gebied van ontwerp lijkt alles goed te zijn totdat de hoogste rechter, de markt, de cijfers bepaalt om te bepalen of een boot echt mooi is of niet.
Maar als er één ontwerper is die zich door de jaren heen en in veel verschillende categorieën ondubbelzinnig heeft onderscheiden door zijn vermogen om prachtige boten te ontwerpen (die altijd erg snel zijn), dan is het Umberto Felci wel.
Dus wie is er beter dan hij om te proberen zo’n belangrijk onderwerp te bespreken?
Interview met Umberto Felci
Umberto, de boten die je ontwerpt worden heel vaak beschreven als prachtig. Wat zijn de elementen die deze visie voortbrengen?
Vele jaren geleden zei een groot jachtexpert tegen me: “Je moet zeggen dat er achter een project veel studie zit, veel onderzoek, veel techniek, veel functionaliteit, veel moderniteit, dat de boot heel goed zal varen, snel zal zijn, veilig, gemakkelijk te besturen, maar je moet nooit zeggen dat hij “mooi” is.
Het feit dat het mooi is, is heel belangrijk, maar iedereen heeft zijn eigen persoonlijke concept van schoonheid en ze willen niet het gevoel hebben dat het wordt overstemd door jouw eigen visie op schoonheid.
Als ontwerper denk ik dat het goed is om te wachten tot anderen het zeggen en dan te proberen te begrijpen waar deze perceptie van afhangt, proberen te identificeren wat de elementen zijn die ervoor zorgen dat deze perceptie bestaat.
Dit is een moeilijke maar fundamentele oefening.
Wat zijn de overeenkomsten tussen jullie projecten vanuit een puur esthetisch oogpunt?
Naar mijn mening is er altijd een bepaalde dynamiek van vormen.
Op dit moment houd ik niet van al te zachte rondingen en afrondingen, dus gebruik ik hele strakke gebogen lijnen.
Over het algemeen volgen de oppervlakken deze lijnen en het resultaat is een dynamische sculptuur met een sterke interne spanning.
Ik gebruik ook graag sneden en randen om de oppervlakken te onderbreken en effecten te creëren met licht en reflecties. Op deze manier wordt er veel leven gegeven aan de grote oppervlakken van een boot door het gebruik van licht, vooral natuurlijk licht.
Welke stilistische verschillen pas je toe als je een jacht op maat ontwerpt voor een klant of een werf?
Er zijn geen vooropgezette verschillen om puur formele redenen.
Het is duidelijk dat aan verschillende functionele behoeften vaak wordt voldaan met verschillen in vorm, hoewel ik denk dat de gemene deler altijd zichtbaar is.
We houden van pure, strakke vormen, dus als je je de veelheid aan extra functies voorstelt waaraan voldaan moet worden bij een in massa geproduceerd product dat bedoeld is voor een groot, heterogeen publiek, kun je begrijpen dat het voldoen aan al deze functies vaak een hoge prioriteit vereist, maar tegelijkertijd is het ook van fundamenteel belang om de esthetische waarde en algemene aantrekkingskracht hoog en up-to-date te houden.
Als je je daarentegen voorstelt dat je een aangepaste 90-voeter moet ontwerpen, dan zal deze kwestie waarschijnlijk eenvoudiger zijn omdat sommige functionele eisen a priori kunnen worden uitgesloten.
Welke overeenkomsten zie jij, Umberto Felci, tussen stijlontwerp in de auto-industrie en in de zeiljachtindustrie?
Ik hoorde een interview met Walter Da Silva, een ontwerper die ik erg waardeer, en ik kon me helemaal vinden in zijn beschrijving. Hij beschrijft zijn stijl als ‘eenvoudig’.
Dat lijkt misschien een beetje kleinerend als we kijken naar zijn activiteit en de complexiteit van zijn werk. Tegelijkertijd was ik het er helemaal mee eens.
Ik denk dat hij bedoelde dat eenvoud in feite het gemak is waarmee we antwoorden, zelfs formele, hebben en kunnen vinden op de problemen die ons door elk nieuw thema worden voorgelegd.
Elk mentaal en formeel kruispunt dat we onderweg tegenkomen zal onoverkomelijk zijn als we niet een heel duidelijk doel voor ogen hebben.
En soms is dit veelzijdig. Maar als het doel eenmaal duidelijk is, is het goed om te zien hoe eenvoudig dit mentale proces is, hoe eenvoudig de ‘juiste’ vormen worden gecreëerd.
Meneer Da Silva zegt ook dat hij op dit moment veel “overdesign” ziet, wat betekent dat velen hun vormen te complex en te geforceerd hebben gemaakt en het formalisme als doel op zich hebben genomen.
Ook hierin ben ik het met je eens.
Hoe slaag je erin om de esthetiek en stijl van een nieuwe boot te koppelen aan de vele functionele aspecten?
Om dat te beantwoorden, wil ik je meenemen naar de zee.
Als je naar je boot kijkt, aangemeerd in een eenzame baai, in de stilte van de avond, na een zware zeiltocht, kan hij alleen maar mooi zijn. Het belangrijkste vind ik de verhoudingen.
De eerste blik mag niet meer onthullen dan je verwacht. Het moet kracht, pit en snelheid tonen, en ook orde.
Dit zijn de elementen die eerder nodig waren om de wind en de golven te trotseren.
Sterkte, die nodig is om de structuren en elk van de elementen niet te laten breken, de elementen te weerstaan en je veilig aan land te brengen.
Grit, dat is het element waardoor je de strijd wilt aangaan.
Snelheid, wat niet alleen blijkt uit de cijfers, maar ook uit het uiterlijk, de snit van de lijnen, de verhoudingen.
Alleen in die situatie, nadat je de mogelijkheden hebt gecontroleerd, kun je een echt ‘mooie’ boot definiëren.
Daarom zeg ik, als ik het over mijn boten heb, dat de schoonheid van hun vorm gekoppeld is aan hun functie, of liever gezegd hun functie “is”.
Er kan niet zoiets zijn als een mooie boot als hij zijn beoogde functie niet kan vervullen. Dat is essentieel.
Als dit niet gebeurt, grenst het aan formalisme of artistieke creatie.
En alleen de kunstenaar “moet weten dat zijn oorspronkelijke doel vooral is om erin te slagen zijn werk te bevrijden van welk doel dan ook” (Massimo Donà, Arte e filosofia). Dat is ons zeker niet toegestaan.
Krijgen esthetische aspecten een andere waarde op het gebied van massaproductie, d.w.z. bestemd voor een breed publiek?
In elk project zoeken we naar de essentie. Dit is de filosofie van waaruit we onze projecten creëren. We werken door elk onderdeel van het hele project te scheiden en op zoek te gaan naar de essentie.
Daarbij moeten we in dit specifieke geval proberen een “transversaal” antwoord te geven op de verschillende manieren om de werkelijkheid te zien die verbonden zijn met verschillen in cultuur, geografie en gewoonten.
De indruk is dat deze heterogeniteit convergeert en in zekere zin maakt dit ons werk gemakkelijker.
Wat heeft volgens jou bijgedragen aan het succes van het Dufour Yacht assortiment door de jaren heen?
Onze grote inspanning, waarbij we het probleem van de andere kant bekijken, is geweest om te proberen de lat altijd in het midden te leggen, het belang van pure stilistische essentie te respecteren en tegelijkertijd te voldoen aan alle functionele aspecten die in een serieproduct natuurlijk niet kunnen worden genegeerd.
Onze esthetische visie wordt “transversaal” ontwikkeld in alle modellen van Dufour en ontwikkelt zich model na model, zonder afbreuk te doen aan de “beperkingen” waarmee we ons moeten verhouden.
De vraag hoe de boten van de toekomst eruit zullen zien wordt vaak gesteld, en het meest voorkomende antwoord is dat ze steeds meer op een huis zullen lijken. Hoe breng je de stilistische kenmerken van toekomstige ontwerpen in verband met deze schijnbaar wijdverbreide trend?
Wijdverspreide trends maken me altijd erg bang. Inherent aan ons werk is het proberen om verschillende objecten voor verschillende mensen te maken. Elke trend ontkent divergent en autonoom denken en creëert daarom problemen voor mij op creatief niveau.
Naar mijn mening schaadt dit het product, in de eerste plaats degenen die het genereren.
Marketing is het instrument dat wordt gebruikt om deze zogenaamde ’trends’ te identificeren. Kortom, het moet de behoeften van velen identificeren en deze omzetten in één enkele behoefte en vaak lukt het, geholpen door communicatie, om de wensen van deze ene klant vorm te geven.
Dit is geen kleine kracht, die duidelijk diepgaande invloeden heeft op het product.
Dit is een onvermijdelijk proces, hoewel ik graag denk dat er in de zeilwereld nog steeds ruimte – en een markt – is voor die mensen die de zee willen ervaren als iets anders dan hun gewone levensstijl, die hun huis niet naar een boot willen verplaatsen, maar nieuwsgierig genoeg zijn om de “verschillen” te accepteren die daarvoor moeten worden aangegaan.
Over Umberto Felci
Umberto Felci werd geboren in Milaan in 1964 en op het nabijgelegen Gardameer groeide zijn grote passie voor zeilen vanaf het allereerste begin. Op 14-jarige leeftijd begon hij voor het eerst te racen en in 1980 werd hij lid van het nationale 420 team. Maar als Umberto Felci’s passie voor racen sterk was, dan was zijn nieuwsgierigheid voor het bouwen van boten nog sterker, zo sterk zelfs dat hij in zijn laatste jaren van de middelbare school al een aantal zeilboten bouwde van gelamineerd hout en koolstofvezel.
Maar het was aan de Polytechnische Hogeschool van Milaan dat Umberto Felci zijn studie van de fysica van het zeilen verdiepte en onderzoek begon te doen naar constructietechnologieën, waarbij hij de mogelijkheden van composietmateriaaltoepassingen benutte. Deze intense activiteit werd in 1989 bekroond met zijn deelname aan de laatste vier jaar van de 470 Olympische Spelen en met een cum laude graad in Architectuur en een scriptie gewijd aan de toepassing van composietmaterialen in de nautische sector. Dankzij deze specialisatie en zijn bijzondere kwaliteiten als stuurman en technicus werd Umberto Felci in 1991 finalist van de America’s Cup Challenge“Il Moro di Venezia“.
In 1993 ontwierp en bouwde Umberto Felci de eerste Italiaanse Mini Transat, Te’ Salt, gemaakt van pre-preg carbon. Hij was betrokken bij het ontwerp, de bouw en het zeilen van de eerste boten.
Sinds 1997 werkt hij als docent aan de Milan Polytechnic op het gebied van jachtontwerp.
In 1998 ontmoette hij Lorenzo Giovannozzi en in 2001 richtte hij samen met hem FELCI YACHTS op, een ontwerp- en ingenieursbureau dat sinds de oprichting onophoudelijk een ongelooflijk aantal projecten heeft ontwikkeld.
Felci Jachtontwerp, palmares
2021
Winnaar van “Best boat award 2021” (cat. Large Monohull 50ft) -Sail Magazine – Dufour 530
2019
Nominatie voor de “Best boats 2020 award” – Sail magazine – Dufour 390 & Dufour 430
Nominatie voor de ” British Yachting Awards” – Dufour 430
2018
Nominatie voor “the International Yacht & Aviation Awards 2018” (Concept onder 40 meter) – Felci 65 by Persico Marine
2017
Winnaar van de prijs “Boot van het jaar” (cat. Best Full Sized Cruiser 50 tot 54 voet) – Dufour 520 Grand Large
Winnaar van de prijs “Best sailing Yacht” (cat. Over 45) – Shangai Boat Show – ICE 52
2016
Winnaar van de prijs “Boot van het Jaar” – Vela e Motore, Edisport – Grand Soleil 58
2015
Winnaar van de “Boat of the Year” award – Cruising World Magazine – Dufour 382 Grand Large “Best Midsize Cruiser”
Nominatie voor “European Yacht if the year 2015” – Dufour 460 Grand Large
Nominatie voor “European Yacht if the year 2015” – ICE 52
Winnaar van de “Boat of the Year” award – Gothenburg Boat Show Zweden – Dufour 310 Grand Large “Super Family Boat”.
2014
Winnaar van “Boat of the Year” award voor Cruising World Magazine – Dufour 560 Grand Large (categorie Cruiser meer dan 50ft)
Winnaar van “Italia per la vela 2014” award – Accademia Navale di Livorno – Dufour 310 – Beste project voor zeilen
Nominatie van “European Yacht of the Year 2014” voor Dufour 410 en Ice 62
Publicatie van Dufour 310 in ADI DESIGN INDEX 2014 boek – Beste product van Italiaans ontwerp.
2013
Winnaar van de prijs “Europees Jacht van het Jaar 2013” – Dufour 36 Performance.
2012
Winnaar “Best Crossover” award in het Sailing World Magazine – Dufour 36 Performance
Dufour 500 Grand Large winnaar Boot van het Jaar op “Salone Nautico di Genova 2012”.
Winnaar “Italia per la vela” award met de boot Esse 750 – Tutto Vela e Accademia Navale di Livorno.
2011
Winnaar van het “Europees Jacht van het Jaar 2011”- Esse 750.
2010
Winnaar van de “Europese Boot van het Jaar 2010” – Dufour 405 Grand Large.
2009
Nominatie voor “Audi”. Designer of the Year award – GP42 AIRIS ontwerp.
2008
Winnaar van de Boot van het Jaar Vela e Motore award – FY61design.
Winnaar van de MYDA, Millennium Yacht Design Award – FY61 Yacht 2000 en FY45 Starmarine HT.
Nominatie voor “Audi”. Designer of the Year award – Dufour 44 ontwerp en FY45 ontwerp.
2006
Winnaar van de Boot van het Jaar in de VS – ESSE 850 ontwerp.
Nominatie voor “Audi”. Designer of the Year award – Dufour 40 ontwerp.
2005
Winnaar van de onderscheiding “Europees Jacht van het Jaar 2005” in de categorie meer dan 10 meter – ontwerp ESSE 850.
Winnaar van de onderscheiding “Boot van het Jaar” van Voile Magazine – ontwerp Dufour 365 GL.
Nominatie voor “Audi” design van het jaar. Designer of the Year award – Dufour 34 design en ESSE 850.
2004
Winnaar van de Boot van het Jaar Vela e Motore award – Adria FY49 ontwerp.
Winnaar van de “European Yacht of the Year 2004” award in de categorie onder-12 meter – Dufour 34 ontwerp.
Winnaar van de “Audi” Designer of the Year award. Designer of the Year award – Clandesteam ontwerp.
Nominatie voor de Oscar of Sail award door de Livorno Naval Academy.
2003
Finalist bij de Compasso d’oro 2002 – Clandesteam ontwerp.
2002
Nominatie voor de Oscar of Sail award van de Livorno Naval Academy.
Nominatie voor de “Audi” prijs. Ontwerper van het Jaar.
2001
Finalist bij de Compasso d’oro award 2000 – VIS design.
2000
Nominatie voor de “Rothmans” Designer of the Year award – ontwerp Ufo 22.
1997
Nominatie voor de Compasso d’oro prijs 1997 – Ufo One ontwerp.
1994
Winnaar van de “Rothmans” Designer of the Year award – TèSalt ontwerp.
